حکم آتش‌بس (قرآن)در آیات قرآن به برخی از احکام آتش‌بس اشاره شده است. ۱ - حکم آتش‌بس در ماههاى حراملزوم آتش‌بس، در ماههای حرام: ۱. «الشَّهْرُ الْحَرامُ بِالشَّهْرِ الْحَرامِ وَ الْحُرُماتُ قِصاصٌ فَمَنِ اعْتَدى عَلَيْكُمْ فَاعْتَدُوا عَلَيْهِ بِمِثْلِ مَا اعْتَدى عَلَيْكُمْ ...؛ماه حرام، در برابر ماه حرام! (اگر دشمنان، احترام آن را شكستند، و در آن با شما جنگیدند، شما نیز حق دارید مقابله به مثل كنید). و تمام حرامها، (قابل) قصاص است. و (به طور كلی) هر كس به شما تجاوز كرد، همانند آن بر او تعدی كنید! ....» ۲. «يَسْئَلُونَكَ عَنِ الشَّهْرِ الْحَرامِ قِتالٍ فِیهِ قُلْ قِتالٌ فِیهِ كَبِیرٌ ...؛از تو، درباره جنگ كردن در ماه حرام، سؤ ال می‌كنند، بگو: جنگ در آن، (گناهی) بزرگ است....» ۳. «یا أَيُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تُحِلُّوا شَعائِرَ اللَّهِ وَ لَا الشَّهْرَ الْحَرامَ ...؛ای كسانی كه ایمان آورده‌اید شعایر الهی (و مراسم حج را محترم بشمرید و مخالفت با آنها) را حلال ندانید و نه ماه حرام را....» ۴. «فَإِذَا انْسَلَخَ الْأَشْهُرُ الْحُرُمُ فَاقْتُلُوا الْمُشْرِكِینَ ...؛هنگامی كه ماههای حرام پایان گرفت مشرکان را هر كجا بیابید به قتل برسانید....» ۵. «إِنَّ عِدَّةَ الشُّهُورِ عِنْدَ اللَّهِ اثْنا عَشَرَ شَهْراً فِی كِتابِ اللَّهِ يَوْمَ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ مِنْها أَرْبَعَةٌ حُرُمٌ ذلِكَ الدِّینُ الْقَيِّمُ فَلا تَظْلِمُوا فِیهِنَّ أَنْفُسَكُمْ وَ قاتِلُوا الْمُشْرِكِینَ كَافَّةً ...؛تعداد ماهها نزد خداوند در كتاب (آفرینش) الهی از آن روز كه آسمان‌ها و زمین را آفریده دوازده ماه است كه از آن چهار ماه، ماه حرام است (و جنگ در آن ممنوع می‌باشد) این آئین ثابت و پابرجا (ی الهی) است، بنابر این در این ماهها به خود ستم مكنید (و از هر گونه خونریزی بپرهیزید) و با مشركان (به هنگام نبرد) دسته جمعی پیكار كنید....» ۲ - حکم وفاداری به آتشبسلزوم وفادارى به آتش‌بس با دشمن، در صورت پایبندى آنان: «فَإِذَا انْسَلَخَ الْأَشْهُرُ الْحُرُمُ فَاقْتُلُوا الْمُشْرِكِینَ حَيْثُ وَجَدْتُمُوهُمْ وَ خُذُوهُمْ وَ احْصُرُوهُمْ وَ اقْعُدُوا لَهُمْ كُلَّ مَرْصَدٍ فَإِنْ تابُوا وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ فَخَلُّوا سَبِیلَهُمْ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ كَيْفَ يَكُونُ لِلْمُشْرِكِینَ عَهْدٌ عِنْدَ اللَّهِ وَ عِنْدَ رَسُولِهِ إِلَّا الَّذِینَ عاهَدْتُمْ عِنْدَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ فَمَا اسْتَقامُوا لَكُمْ فَاسْتَقِیمُوا لَهُمْ ...؛هنگامی كه ماههای حرام پایان گرفت مشركان را هر كجا بیابید به قتل برسانید و آنها را اسیر سازید و محاصره كنید و در هر كمینگاه بر سر راه آنها بنشینید، هرگاه توبه كنند و نماز را برپا دارند و زکات را بپردازند آنها را رها سازید زیرا خداوند آمرزنده و مهربان است. چگونه برای مشركان پیمانی نزد خدا و رسول او خواهد بود (در حالی كه آنها همواره آماده شكستن پیمانشان هستند) مگر كسانی كه با آنها نزد مسجد الحرام پیمان بستید (این گروه كه پیمان خود را محترم شمردند) مادام كه در برابر شما وفادار باشند شما نیز وفاداری كنید....» ۳ - حکم نقض آتشبسجواز نقض آتش‌بس در ماههاى حرام، در صورت تجاوز دشمن در آن ماهها: ۱. «الشَّهْرُ الْحَرامُ بِالشَّهْرِ الْحَرامِ وَ الْحُرُماتُ قِصاصٌ فَمَنِ اعْتَدى عَلَيْكُمْ فَاعْتَدُوا عَلَيْهِ بِمِثْلِ مَا اعْتَدى عَلَيْكُمْ ...؛ماه حرام، در برابر ماه حرام! (اگر دشمنان، احترام آن را شكستند، و در آن با شما جنگیدند، شما نیز حق دارید مقابله به مثل كنید). و تمام حرامها، (قابل) قصاص است. و (به طور كلی) هر كس به شما تجاوز كرد، همانند آن بر او تعدی كنید! ....» ۲. «إِنَّ عِدَّةَ الشُّهُورِ عِنْدَ اللَّهِ اثْنا عَشَرَ شَهْراً فِی كِتابِ اللَّهِ ... مِنْها أَرْبَعَةٌ حُرُمٌ ... وَ قاتِلُوا الْمُشْرِكِینَ كَافَّةً كَما يُقاتِلُونَكُمْ كَافَّةً ...؛تعداد ماهها نزد خداوند در كتاب (آفرینش) الهی ... دوازده ماه است. ... و با مشركان (به هنگام نبرد) دسته جمعی پیكار كنید همانگونه كه آنها دسته جمعی با شما پیكار می‌كنند ....» جمله «قاتلوا المشركین» پس از ذكر «أربعة حرم» مى‌تواند بدین جهت باشد كه اگر دشمن، حرمت ماههاى حرام را رعایت نكند مسلمانان وظیفه دارند كه با دشمن جنگیده، مقابله به مثل كنند. ۴ - عناوین مرتبطحکم صلح (قرآن). ۵ - پانویس
۶ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱۱، ص۶۷، برگرفته از مقاله «حکم آتش‌بس». |